Iha ai knanoik ida dehan nune’e “ Wainhira iha fiar metin ba nia an, nia sei hakat ba iha hiban seluk iha loron oin mai, wainhira fiar namlele, atu hakat ba hiban ida mos susar tebes”. Karik ai knanoik ne’e mos bele refleta ba Senhor Eduardo Belo, empresariu Timor oan ida ne’ebe bele dehan mos hetan susesu ba kumpania ne’ebe nia kaer rasik hanesan; direktor ba Kumpania Baniuaga Ltd (hahu iha tinan 2003 no Seguranca Gardamor (hahu iha tinan 2008) no Konstruksaun Bloko/Batako Iha Vemasse (hahu iha tinan 2010 ne’ebe hanaran “BIRAK SUPER BLOK” no mos iha dadaun ne’e nia hahu tan loke kumpania rua ne’ebe serwisu liu iha area Micro Kreditu (hahu iha tinan 2011) ho naran “Hamutuk Tulun Malu”(HTM), ne’ebe bele fo impresta osan no rai osan/deposita iha Indonesia lian katak “Simpan Pinjam” no kompania “Konstruksaun Baniuaga” (2010).
Kumpania mikro kreditu ne’e hanaran “Hamutuk Tulun Malu” (HTM) ideia ka hanoin hamosu kumpania ne’e, mai husi esperiensia ne’ebe ninia serwisu nain sira (staff) iha Gardamor ne’ebe dala barak liu sira halo “Arisan” no impresta osan hodi usa ba tulun uma laran. Ho hanoin ida mak hanesan ne’e, senhor Eduardo Belo Soares hari’i tiha kumpania ne’e ho nia visaun mak “hatun eradikasaun/kiak liu husi haburas ekonomia familia ida-idak” no ninia misaun mak “hatoman ema atu rai osan no habkiit ema atu halo jestaun ba nia osan”. Atu atinji visaun no misaun ne’ebe iha, HTM usa moto “ Familia Forte, Sosiadade Forte, Nasaun Forte”.
Hahu husi hari’i HTM no to’o ba ne’e, HTM iha ona membru hamutuk 125 ho total capital ne’ebe iha hamtuk $ 37, 620. Kapital ne’e mai husi membru siraHusi osan ne’e mak fo fila hikas imprestu ba membru no funsionario ne’e sira, liu-liu sira ne’ebe iha Gardamor. Total funsionariu ba Gardamor to’o ba dadaun ne’e hamutuk ema 1723 ho postu ka ajensia ne’ebe usa sewisu ne’e hamutuk 157. HTM ne’e la taka dalan mos ba funsionariu sira seluk ne’ebe serwisu iha neba. HTL mos iha planu atu habelar ba ema funsionariu publiku iha loron oin mai/futuru.
Hare’e husi lalaok no progresu ne’e, bele dehan katak senhor Eduardo Belo Soares hahu halo buat ida mak iha interesadu hodi hahu eradika/hatun numeru desempregu ne’ebe tulun ona governu no povo no mos hahu habelar edukasaun iha area bisnis/ekonomia ba ema. No iha hiban seluk fali mos bele dehan katak senhor Eduardo Belo Soares aplika sistema ekonomia ne’ebe hanaran “Rolling Money Make Money” ho lia Tetun ne’ebe hau impresta husi maluk rai liur/lao rai ida (la kohi atu temi nia naran) dehan nune’e “Operasaun Namdoras”, katak iha tinan ida ba tinan seluk sempre hamosu ka halo buat ruma ka halo mudansa ba ninia bisnis.
Tags : baniuaga Timor-Leste